Bizans Halk Hareketleri'nin İdeolojik Kökeni

Bugün üzerinde yaşadığımız İstanbul 326 yılında Yeni Roma'nın başkenti oldu. Başlangıçta resmi dil Latinceydi, sonra Yunanca kullanılmaya başlandı. Hellenik ve Doğulu fikirler, Roma'nın köklü gelenekleri ve Hıristiyan bir mistiği birbirine karışarak yeni bir kültür oluşturdu. Erkekler gibi kadınların da saltanat sürdükleri bin yıllık Bizans tarihi, görkem ve yüceliş; yenilgi ve çöküşle doludur. 395-1453 yılları arasında başa geçen 107 hükümdardan yalnızca 34' ü eceliyle öldü, ötekiler çatışmalara, ayaklanmalara kurban gitti. Bizans'ın tanık olduğu 65 saray darbesi bir anlamda bu tarihin özetidir. Seçimler, İmparatorun, komutanların, yüksek kamu görevlilerinin ve ordunun toplandığı, askeri geçitlerin yapıldığı alanda yapılırdı. Adayların adı söylenince, Hipodrom'daki halk bağırarak onayladığını ya da onaylamadığını belirtirdi. Tören düzenine göre, İmparator, seçildiği için yalnızca Tanrı'ya ve orduya teşekkür ederdi. Seçimi yapan silahlı bürokrasiydi. Bizans'ta sosyal mücadeleler şiddetli bir yol izledi. Paulikian, Plep ve Nika (Zafer kazan/Yen!) gibi güçlü devrimci ayaklanmalar zulüm sistemini kökünden sarstı; hükümetin kurnaz siyasi taktikleri ve Bzians'ın birikimli silahlı bürokrasisinin etkinlikleriyle, yüz binlerce isyancıyı hunharca ateşte yakarak, idam ederek sistemin devamını sağlayabildiler. "Bizans Halk Hareketleri'nin İdeolojik Kökeni"nde, Bizans siyasal tarihi incelenmektedir. G.L. Seidler, Batı kaynakları kadar, Rusça yazından da yararlanması, çalışmasını büyük bir üstünlük sağlamaktadır. Ayrıca Mazdek'in (494-531) toplumsal-dinsel öğretisi, ilk komünistik din; Manescilik hakkında da geniş bilgiler içermektedir. Mete Tunçay'ın Türkçesiyle sunuyoruz.