Edebiyatta ve Felsefede Varoluşçular ve Mistikler
“...Düşünür ile şair, ‘gerçek' ile ‘kurgu' arasında süregiden, Platon'un başlatarak yeni bir ufuk açtığı arketipik tartışmada taraf tutmak mıdır bu? Platon'un, insanların kentinde İyi'nin ahlaki ve siyasal otoritesini bozmasınlar diye, ‘yalancılar'ı ve pandomimcileri sürgün etme kararını geçersiz kılmak mıdır? Iris Murdoch'ın yapıtlarının ve sanki onun kişiliğinin de merkezinde, Platon'un sürgüncülüğü ve bunun epistemolojik olarak ima ettiği şeyler vardır hep. Bunlar onun romanlarını ve felsefesini zindeleştirir…
…Iris Murdoch dar anlamda bir İngiliz düşünür değil, Avrupalı ve daha doğrusu uluslararası bir düşünürdür; örneğin Fransa, Rusya ve Japonya'da önemli miktarda hayranı vardır. Edebi modelleri İngiliz olduğu kadar Rus'tur da. Shakespeare, Henry James ve Proust kadar Tolstoy ve Dostoyevski de onu derinden ilgilendirir…
…Iris Murdoch'ın Sartre'ı ciddiye almasının nedeni, gerek ‘bilinç' gerek ‘ahlaksal değer' hakkında çok verimli bir tartışmanın büyük ölçüde bırakılmış olduğu Anglosakson felsefesine karşı duyduğu derin hoşnutsuzluğudur. Varoluşçuluk bunların ikisi için bir yer vaat ediyordu. Ne var ki yine bu seçkide görüleceği gibi bu vaat de biraz kuşkulu çıkmıştır...” Elinizdeki seçki Iris Murdoch'ın en etkili edebi ve felsefi makalelerinin ilk defa tek bir kitapta toplanmasıyla oluşmuştur. Yazılarında etik ve estetik konularında dikkate değer bir tartışma yürütüyor.
Varoluşçular ve Mistikler, sadece Iris Murdoch'ın romanlarındaki mistisizmi ve entelektüel temelleri aydınlatmakla kalmıyor, aynı zamanda onun yirminci yüzyıl düşüncesine sağladığı büyük katkıyı da teyit ediyor.
“...Düşünür ile şair, ‘gerçek' ile ‘kurgu' arasında süregiden, Platon'un başlatarak yeni bir ufuk açtığı arketipik tartışmada taraf tutmak mıdır bu? Platon'un, insanların kentinde İyi'nin ahlaki ve siyasal otoritesini bozmasınlar diye, ‘yalancılar'ı ve pandomimcileri sürgün etme kararını geçersiz kılmak mıdır? Iris Murdoch'ın yapıtlarının ve sanki onun kişiliğinin de merkezinde, Platon'un sürgüncülüğü ve bunun epistemolojik olarak ima ettiği şeyler vardır hep. Bunlar onun romanlarını ve felsefesini zindeleştirir…
…Iris Murdoch dar anlamda bir İngiliz düşünür değil, Avrupalı ve daha doğrusu uluslararası bir düşünürdür; örneğin Fransa, Rusya ve Japonya'da önemli miktarda hayranı vardır. Edebi modelleri İngiliz olduğu kadar Rus'tur da. Shakespeare, Henry James ve Proust kadar Tolstoy ve Dostoyevski de onu derinden ilgilendirir…
…Iris Murdoch'ın Sartre'ı ciddiye almasının nedeni, gerek ‘bilinç' gerek ‘ahlaksal değer' hakkında çok verimli bir tartışmanın büyük ölçüde bırakılmış olduğu Anglosakson felsefesine karşı duyduğu derin hoşnutsuzluğudur. Varoluşçuluk bunların ikisi için bir yer vaat ediyordu. Ne var ki yine bu seçkide görüleceği gibi bu vaat de biraz kuşkulu çıkmıştır...” Elinizdeki seçki Iris Murdoch'ın en etkili edebi ve felsefi makalelerinin ilk defa tek bir kitapta toplanmasıyla oluşmuştur. Yazılarında etik ve estetik konularında dikkate değer bir tartışma yürütüyor.
Varoluşçular ve Mistikler, sadece Iris Murdoch'ın romanlarındaki mistisizmi ve entelektüel temelleri aydınlatmakla kalmıyor, aynı zamanda onun yirminci yüzyıl düşüncesine sağladığı büyük katkıyı da teyit ediyor.
